ESG przestało być modą a stało się koniecznością. Już ponad 30% inwestorów uważa, że brak zaangażowania firmy w obszar ESG stanowi istotny czynnik ryzyka, często prowadzący do negatywnej oceny a zatem do braku możliwości pozyskania kapitału na rozwój. Zdrowie i strategia ESG to z jednej strony wyzwanie, ale z drugiej możliwość wyróżnienia się spośród konkurencji.
Po raz pierwszy skrót ESG, pojawił się w 2004 r. w raporcie napisanym przez przedstawicieli największych na świecie instytucji finansowych – którego celem było stworzenie rekomendacji dla sektora finansowego, jak włączyć czynniki niefinansowe w decyzje inwestycyjne. W projekt zaangażował się między innymi ówczesny sekretarz generalny ONZ Kofi Annan. Przez 16 lat wiele się zmieniło.Na początku kryzysu wiele osób obawiało się, że kwestie ESG odejdą na dalszy plan, ponieważ inwestorzy i przedsiębiorstwa wycofali się, by utrzymać się na powierzchni, skupiając się na pilnych problemach. Jednak okazało się, że jest odwrotnie i być może jedyną pozytywną stroną całej tej tragedii jest znaczący impuls, jaki dała zrównoważeniu i zapewniła możliwość wykorzystania momentu, aby lepiej odbudować.
Zainteresowanie kwestiami zrównoważonego rozwoju rośnie również w Polsce. Nie bez znaczenia była implementacja do polskiego prawa Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE w sprawie ujawniania informacji niefinansowych i informacji na temat różnorodności. Mimo tego, iż świadomość firm rośnie, ilość, jakość i spójność raportowanych danych ESG wciąż pozostaje mocno zróżnicowana pomiędzy firmami.
Ryzyko ESG
Ryzyka środowiskowe, społeczne i związane z zarządzaniem (ESG) w coraz większym stopniu wymagają uwagi dyrektorów finansowych (CFO). Firmy, które nie zajmują się tymi problemami, mogą zostać zaskoczone, ponieważ ryzyko przedfinansowe staje się kluczowe dla strategii biznesowej.
W ciągu ostatnich lat poczyniono znaczne postępy w sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie informacji środowiskowych, społecznych i dotyczących zarządzania (ESG), o czym świadczy min. wzrost liczby spółek z indeksu S&P 500, które publikują jakąś formę informacji o ich zrównoważonym rozwoju. Jednocześnie inwestorzy instytucjonalni, zarządzający aktywami, pożyczkodawcy, jednostki oceniające zdolność kredytową i ubezpieczyciele w coraz większym stopniu polegają na ujawnianych przez firmy informacjach ESG przy podejmowaniu ważnych decyzji dotyczących alokacji kapitału.
W tym kontekście wciąż rośnie wezwanie do poprawy jakości, porównywalności i użyteczności ujawnianych przez nie informacji ESG.
Wspólne standardy i raportowanie
Międzynarodowa Rada Biznesu (IBC) Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) opublikowała raport, który zawiera zestaw podstawowych wskaźników ESG zaprojektowanych w celu umożliwienia firmom mierzenia i raportowania na temat tworzenia zrównoważonej wartości. Publikacja, przygotowana przez firmy księgowe Wielkiej Czwórki, pomaga przyspieszyć rozwój globalnych standardów ESG poprzez ustanowienie spójnego i kompleksowego systemu sprawozdawczości korporacyjnej.
Raport WEF-IBC zawiera odniesienia do oddzielnego WEF, Impact Management Project oraz ułatwionych wysiłków Deloitte w celu dostosowania globalnych standardów i ram, których kulminacją było wydanie wspólnego oświadczenia przez pięć głównych instytucji ustanawiających standardy ESG o wspólnej wizji co jest potrzebne do postępu w kierunku kompleksowej sprawozdawczości przedsiębiorstw i ich zamiaru współpracy, aby to osiągnąć.
W tym samym czasie Międzynarodowa Federacja Księgowych rozpoczęła konsultacje z Fundacją MSSF w celu stworzenia autorytatywnego organu ustalającego standardy niefinansowe.
Giełda Papierów Wartościowych (GPW) i ESG
Polska Giełda Papierów Wartościowych (GPW) także przygotowała zestaw wytycznych do raportowania ESG. Wytyczne zostały przygotowane we współpracy
z partnerami – Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju oraz specjalizującą się w obszarze zrównoważonego rozwoju firmą doradczą Steward Redqueen. Powstały one jako praktyczne narzędzie mające wspierać emitentów w ujawnianiu danych ESG zgodnie z najnowszymi przepisami prawa krajowego i Unii Europejskiej.
Jak czytamy w materiały GPW: “Międzynarodowe środowisko biznesowe w coraz większym stopniu uwzględnia kwestie związane ze środowiskiem, społeczeństwem oraz ładem korporacyjnym (ESG) w swoich politykach, praktykach i raportowaniu. Skuteczna integracja ESG jest kluczowa zarówno dla zarządzania ryzykiem, jak i określenia nowych możliwości biznesowych pojawiających się w miarę dążenia do osiągnięcia neutralności klimatycznej przez kolejne kraje”
Raportowanie ESG, zawiera dane, których szukają m.in. ubezpieczyciele czy banki. Dzięki nim mogą ocenić, czy firma działa w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju i warto się udzielić jej finansowania. W tym 2021 roku duże polskie spółki giełdowe będą już po raz czwarty obowiązkowo publikować dane ESG w swoich raportach niefinansowych. Wkrótce większą wagę do tego obszaru będą musiały przyłożyć również firmy średnie i mniejsze. W przeciwnym razie mogą. leć utrudniony dostęp do kapitału – tak w formie inwestycji jak i w formie kredytów.
Dobrostan pracowników i zdrowie psychiczne
Problemy ze zdrowiem psychicznym pracowników a więc i z ich wydajnością istniały na długo przed wybuchem epidemii COVID -19. Piętno związane ze zdrowiem psychicznym historycznie utrzymywało je z dala od centrum uwagi w miejscu pracy. Jednak według słabe z Ministerstwa Zdrowie oraz organizacji zrzeszających pracodawców takich jak BCC czy KPP Lewiatan zdrowie psychiczne może zakłócić produktywność, a także zaszkodzić wydajności, zaangażowaniu i komunikacji.
Podczas gdy pracodawcy już zaczynali rozważać rolę zdrowia psychicznego w dobrobycie pracowników, jeden z artykułów opublikowanych w grudniu 2020 r. na łamach Harvard Law School (Forum Corporate Governance) zauważył, że temat ten zyskuje również na znaczeniu w dziedzinie inwestowania w ESG.
W artykule argumentowano, że bardziej natychmiast trwające skutki COVID-19 podkreśliły znaczenie zdrowia psychicznego dla inwestorów instytucjonalnych. W rzeczywistości sondaż sygnatariuszy zasad odpowiedzialnego inwestowania wymienia zdrowie psychiczne jako jeden z czterech głównych priorytetów kwestii społecznych w przyszłości.
Ponadto Rada Standardów Rachunkowości Zrównoważonego Rozwoju uczyniła zdrowie psychiczne, dobrostan i korzyści związane ze zdrowiem kluczowym elementem proponowanej modernizacji standardów kapitału ludzkiego, ogłoszonej w grudniu 2020 r. Z perspektywy inwestycyjnej ESG nacisk świata korporacyjnego na dobre samopoczucie psychiczne przyczynił się również do powstania nowych innowacji, od aplikacji na smartfony po rozwiązania telezdrowia. Polskim przykładem takiego rozwiązania jest Helping Hand – Personal Digital Therapist (www.hh24.pl) – pierwsza polska platforma realizująca w sposób holistyczny misję wsparcia zdrowia psychicznego pracowników oraz ich rodzin.
ESG i zdrowie psychiczne – to się opłaca
Patrząc poza pandemię, inwestorzy wymieniają prawa człowieka, zdrowie psychiczne, dostęp do opieki zdrowotnej i transportu publicznego wśród swoich priorytetów.
Co ciekawe, zaadresowanie kwestii społecznych, nie odbywa się kosztem środowiska lub postępu. Siedemdziesiąt dziewięć procent respondentów bania przeprowadzonego przez Morningstar stwierdziło, że postrzega fazę wychodzenia z COVID-19 jako okazję dla rządów do zwiększenia ambicji w kierunku zerowej emisji netto do 2050 r. i dostosowania gospodarek do porozumienia paryskiego. Ponadto 57 proc. uważa, że pandemia przyspieszyła zmiany strukturalne w sektorze energetycznym, które stworzą możliwości reformy polityki i energii odnawialnej.
Badanie wykazało, że globalni odpowiedzialni inwestorzy rozumieją ważną rolę, jaką mają do odegrania w wychodzeniu z kryzysu, oraz kluczowe dźwignie oddziaływania, jakie posiadają.
Jak czytamy w jednym z ostatnio opublikowanych w Financial Times artykułów eksplorujących potencjał tkwiący w obszarze ESG – inwestycja w ten obszar po prostu jest opłacanlna. Publikacja przytacza dane giganta inwestycyjnego BlackRock: firma oblicza, że 88 procent „globalnie reprezentatywnej selekcji” zrównoważonych indeksów uzyskało lepsze wyniki niż ich niezrównoważone odpowiedniki w tym samym okresie. Fundusze otwarte, które plasują się w najlepszych 10 procentach w rankingu zrównoważonego rozwoju Morningstar, znacznie przewyższyły konkurencję o niskich wynikach indeksu ESG.
Jak zaznacza redakcja FT, przyczyn dobrych wyników może być wiele, nie mniej jednak inwestorzy wskazują ESG jako jeden z kluczowych obszarów na przyszłość.
Redakcja MMT (www.mentalmedtech.pl)